İSO 500’deki Şirketlerin üretimden satışları 2022 de %119 arttı

800 bin kişiye istihdam sağlayan 500 şirketin ihracatı ise 98 milyar dolar oldu. Düşük faizin sanayiciyi koruduğunu ifade eden İSO Başkanı Bahçıvan, en büyük 500 listesinin Anadolu lehine değişmeye devam ettiğine dikkat çekti.

İstanbul Sanayi Odası (İSO) her yıl düzenli olarak hazırladığı “Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması”nın 2022 sonuçları yayınlandı. Üretimden satışlar yöntemiyle yapılan araştırmaya göre; Türkiye’nin en büyük beş sanayi kuruluşu 418 milyar lira ile TÜPRAŞ,

189 milyar TL ile Star Rafineri, 140 milyar TL ile Ford Otomotiv, 87 milyar TL İstanbul Altın Rafinerisi ve 69 milyar TL ile Ereğli Demir Çelik oldu.

ÜRETİM VE İSTİHDAM ARTTI

Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşunun üretimden satışları geçen yıl, 2021'e göre yüzde 119 artışla 4 trilyon 485 milyar liraya yükseldi. İlk 500 sıradaki şirketin toplam istihdamı ise 2022'de yüzde 4,1 artışla yaklaşık 800 bin kişiye ulaştı. 500 büyük sanayi kuruluşunun 2022'de faaliyet kârı ise yüzde 96 artarak 671 milyar liraya çıktı. 

İLK 500 ŞİRKETTEN 98 MİLYAR $ İHRACAT

Şirketlerin faaliyet kârlılığı oranın yüzde 14,8'den yüzde 12,8'e gerilerken, faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr yüzde 100'e yakın bir artışla 808 milyar liraya yükseldi. Geçtiğimiz yıl 2021’e göre yüzde 12,9 artışla 254 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren Türkiye’nin ihracatında ilk 500 sanayi şirketinin payı yüzde 40 seviyesinde gerçekleşti. İSO 500'ün ihracatı yüzde 14,1'lik artışla 98 milyar dolara yaklaştı.

DEPREM 4 AY GECİKTİRDİ

Dün düzenlenen basın toplantısında araştırma sonuçlarını kamuoyuyla paylaşan İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, sonuç açıklanma tarihini son yıllarda mayıs ayına çekmeyi başardıklarını, bu yıl Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle sonuçları gecikmeli olarak açıkladıklarını söyledi. Bahçıvan, "2022 yılının verileri yıl sonu tüketici enflasyonu ile arındırıldığında üretimden satışların reel olarak 2021 yılına göre yüzde 33,3 ile oldukça yüksek bir artış sergilediği görülüyor” dedi.

DÜŞÜK FAİZ SANAYİCİYİ KORUDU

Sanayi şirketlerinin son 10 yıldaki üretim faaliyeti dışı gelirlerinin toplam içerisindeki payında yaşanan düşüşe dikkat çeken, Bahçıvan, “Bu da bize sanayicinin son yıllarda giderek daha fazla esas faaliyetlerine odaklandığını ve kârını gerçek işinden elde ettiğini gösteriyor” diye konuştu. Finansman giderlerinin 2022'de yüzde 32,6 artarak 277 milyar liraya yükseldiğini söyleyen Bahçıvan, “Finansman giderlerinin faaliyet karına oranı belirgin bir düşüş göstererek yüzde 61,1'den yüzde 41,3'e inmiş durumda. 2018'de yüzde 89'lara kadar çıkan bu oranın yüzde 40'lara gerilemiş olması dikkat çekiyor. Görüldüğü üzere 2022'de finansman giderleri işletmelere çok daha az yük olmuş. Ancak burada 2022'nin düşük faiz ortamı ve kredi kullanımını sıkı şartlara bağlayan düzenlemelerin de etkili olduğunu unutmamak gerekiyor” ifadelerini kullandı. Bahçıvan, İSO 500 kuruluşlarında borçların payının yüzde 70,7'den yüzde 64,3'e gerilediğini, öz kaynakların payının yüzde 29,3'ten yüzde 35,7'ye çıktığını vurguladı.

ORTA-DÜŞÜK TEKNOLOJİ YOĞUNLUKTA

Bahçıvan, 2022 yılında oluşturulan katma değer içerisinde en yüksek payı yüzde 37,7 ile orta-düşük teknoloji yoğunluklu sektörlerin aldığını belirterek, "Bu grubun payı 5,3 puan artmış. Buna karşılık düşük teknoloji yoğunluklu sanayilerin payı 4,4 puan düşüşle yüzde 28,9'a, orta-yüksek teknolojili sanayiler grubunun payı 1,1 puan düşüşle yüzde 27,2'ye gerilemiş durumda. Yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler grubunun payı ise 0,1 puan artışla yüzde 6,2 olsa da yapısal bir değişime işaret etmekten henüz uzak bir görünüm sergiliyor" açıklamasında bulundu. Bahçıvan, İSO 500'deki AR-GE harcaması yapan kuruluşların sayısının 265'ten 260'a gerilediğini dile getirdi.

Devreden KDV'nin  çözümü için çağrı

İSO Yönetim Kurulu Başkanı Bahçıvan, her fırsatta dile getirdikleri devreden KDV sorununun 2022'de çok daha belirgin bir hale geldiğini kaydederek, İSO 500'ün devreden KDV yükünün yüzde 107 artarak 49 milyar liraya yaklaştığını bildirdi. Bu sorunun çözümü için çağrıda bulunan Bahçıvan, "Sanayiciyi en çok rahatlatacak çözüm, devreden KDV alacaklarının banka teminatı haline getirilmesidir. Özellikle Eximbank kredilerine dönük bir teminat aracına dönüştürülmesi, bu sorunun en rasyonel çözümü olacaktır." diye konuştu.

Anadolu lehine değişim sürüyor

Erdal Bahçıvan, İSO 500'de yer alan kuruluşların bağlı olduğu odaların Anadolu lehine değişmeye devam ettiğini belirterek, "Son yıllarda sayısal olarak düşüş eğiliminde olmasına karşın en büyük pay 152 firmayla halen İSO'ya ait. İstanbul'u, 40 kuruluşla Kocaeli Sanayi Odası izliyor. Bu odalarımızın ardından Ankara Sanayi Odası 39, Ege Bölgesi Sanayi Odası 38 kuruluşla sıralamada yer alıyor. Sonrasında 28 kuruluşla Gaziantep Sanayi Odası, 17 kuruluşla Kayseri Sanayi Odası ve 15 kuruluşla Bursa Ticaret ve Sanayi Odası geliyor." dedi.

Orta Vadeli Programı çok önemsiyoruz

Erdal Bahçıvan, üretim hayatının en büyük ihtiyacının finansal istikrar olduğunu vurgularken, “Her fırsatta dile getirdiğimiz sürdürülebilir ve nitelikli büyüme için gerekli olan finansal istikrarın yeniden tesisi doğrultusunda ekonomi yönetimi tarafından atılan adımları önemli buluyoruz” dedi. 'Orta Vadeli Programı' çok önemsediklerini söyleyen Bahçıvan, şöyle konuştu: “Kararlılıkla uygulanmasını beklediğimiz Orta Vadeli Programın başarısının, ülkemizin uzun süredir ihtiyaç duyduğu dış kaynak akışını da sağlayacağına inanıyorum. Bu kaynak akışının uzun süredir ihtiyaç duyduğumuz teknolojiye dayalı, nitelikli yeni sanayi yatırımları ile buluşturulması en büyük dileğimiz.”

TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK 10 ŞİRKETİ

ŞİRKET ÜRETİMDEN SATIŞ

1-Tüpraş 418,4 milyar TL

2- Star Rafineri 189,2 milyar TL

3-Ford Otomotiv 140,1 milyar TL

4-İstanbul Altın Rafinerisi 87,8 milyar TL

5- Ereğli Demir Çelik 69,5 milyar TL

6- İskenderun Demir Çelik 66,9 milyar TL

7-Toyota Otomotiv 65,9 milyar TL

8- Arçelik 64,1 milyar TL

9- Oyak Renault 62,7 milyar TL

10- Tofaş 59,8 milyar TLv